Rabindranath Tagore, Cemil Meriç'ten yadigar Ayarlar

[alibaba]

Cemil Meriç bize bir çok şair, yazar ve fikir adamını tanıtır. Kah ince ayrıntılar verir, kah hayat öyküsünü anlatır. Bizimle dünya arasına bir köprü kurar, ama köprüyü geçmek size kalmış. onun gösteridiği istikamette yürürseniz nice sahipsiz hazineler bulursunuz. Tagore benim için öyle bir şeydir. "sahipsiz hazine." Hintlinin dünya görüşünü, kendi ülkesindeki insanın maruz kaldığı muameleyi bize tüm çıplaklığı ile aktarır. Özellikle kadınların yaşadıkları zorlukları çok çarpıcı bir şekilde anlatır.
Tagore için şair tanımlaması kullanılır. benim için ise bir fikir adamı ve yazardır. Bir toplum üzerinde kültürel baskı uygulandığında yapılanlar hep aynı. Hindistanda ne yapılmışsa şimdi de Türkiyeye aynı şeyler yapılmaya çalışılıyor. bunlar benim anlatabileceklerim.


Biraz daha detaylı bilgiyi herzamanki gibi Wikipediden aktaralım

Rabindranath Tagore, 6 Mayıs 1861'de Kalküta'da doğdu. Atalarının kökü 11.yy'a dayanır. Bu soyun kurucusu Kanaj'lı bir Brahman'dı. Babası Maharshi Devendranath Tagore, varlıklı bir din adamıydı. Rabindranath, özel öğretmenlerden ders alarak orta öğrenimini yaptıktan sonra 17 yaşında Londra'ya gönderildi. Londra'da hukuk okudu. Burada edebiyat kültürünü geliştirdi. En çok etkisinde kaldığı edebiyatçı, doğaya yapıtlarında geniş yer veren İngiliz şair William Wordsworth'tür.

Rabindranath Tagore'un yaşam ve sanat görüşlerinin gelişmesinde en büyük rolü, 19.yüzyıl'ın başlarında Bengalli Raca Rammahun Roy oynamıştır. Onun ve babasının etkileri altında şairin dünya görüşü Hindin geleneksel kast sınırlarını aşarak, panteist bir dünya inanışının yanı sıra, Hindu dininin tekelci ve çok gelenekçi çemberini kıran bir olgunluğa kavuşmuştur. Öğretmeni Roy; Hindistan'da dinin oynadığı büyük rolü bildiği için, her şeyden önce bu alanda reform yapmak zorunluluğu duymuştu. Kendisi Hindu olduğu için Hind dininin bozulmasına üzülüyordu, fakat sosyal gerçekleri görecek kadar ileri görüşlü bir insan olduğundan reform yoluna gitmedi. 1930'da Hindistan'da yeni bir mezhep olan Brahmoizmin temelini attı. Brahmo Samaj adı altında tanınan bu hareket Hinduluk, Müslümanlık ve Hristiyanlığın ortaklaşa değerlerini bir çatı altında toplamaktaydı. Bu yeni din, mucize ve kerameti bir yana iter, her şeye egemen mutlak ve yanılmaz bir kuvvet yerine, bilgelik ve aşkın esin kaynağı olan insan ve dünyayı kavrayan, yücelten bir varlığa inanır. Bu Tanrı Upanishad'lardan alınan bir cümleyle tamamlanır: "Tektir ve biçimi yoktur, ama binbir amaçla, binbir şekle girer.."


Brahmo Samaj'ın belli başlı sosyal ülküleri kardeşlik, ahlaklılık, insanseverlik, kadınlığın yükseltilmesi, kastların kaldırılmasıdır. Bu noktalarda klasik Hinduizmin karşısındadır. Rammahun Roy tarafından kurulan Brahmo Samaj; Rabindranath Tagore'un babası ile Keshup Shandrasen tarafından geliştirildi. Tagore'un bu yeni oluşturulan mezhepten etkilenmesi; 22 yaşında yazmaya başladığı yıllara denk gelir. Bu yıllarda daha sonradan ilinti kuracağı Avrupa kültürüne pek rastlanmaz.

O yıllarda Bengal Hindistan'ın her bakımdan canlı ve ileri bölgesiydi. Din, edebiyat, politika alanlarında yeni görüşler beliriyordu. Kendisinden önce edebiyatta yenilik yapmış olanlar olmasına rağmen, kendisini tutuculuktan kurtaran ilk şair ve yazar olarak bilinir. İlk yazdığı "Sabah Şarkısı" adlı şiiri yüzünden şiddetli eleştirilere maruz kalmıştır. Doğa ve insan sevgisinin yoğun olduğu Kitan Jali'nin ünü dünyaya yayılmıştır. Eserlerinde ince bir lirizmle, mistisizm harmanlanır.


Hindistan'ın İngiliz Emperyalizminin boyunduruğundan kurtulması için büyük çabalar sarfetmiş ve bunu ılımlı bir üslupla yapmıştır. Edebiyat alanında ki başkaldırısını yeterli bulmayıp gençliğin milliyetçi bir eğitimle yetiştirilmesi amacıyla 1901'de Kalküta yakınlarında ki Balpur'da Sükun Barınağı anlamına gelen Santiniketan adını verdiği bir okul kurdu. Bundan başka Bangadorshan adıyla edebiyat dergisinin başyazarı oldu. 1924'de Batı ve Hint geleneklerini kaynaştıran Vishna-Bharati Üniversitesi'nin oluşumuna yol açtı.

Bengali dilinde yazdığı yapıtlarınının, hemen hemen hepsini kendisi ingilizceye çevirdiği için, dünyanın onu hızlı tanıması kaçınılmaz oldu. 1913'te Romain Rolland'ın çok övdüğü Gora adlı romanıyla Nobel Edebiyat Ödülünü aldı. Kitapta Gora adlı bir gencin hayatından kesit sunulur. 1915 yılında İngiltere "Sir" unvanını verdi. 1919, Hindistan tarihinde bir dönüm noktasıdır. Amritsar kıyımı, Gandhi'nin ulusal önder olarak belirmesi bu yıl içinde olmuştur. Gandhi ve Tagore iki yakın dosttur. 21 Mart 1919'da çıkarılan bir yasayla, yönetimin savaş döneminde kullanabildiği özel yetkileri barış döneminde de elinde tutması sağlanıyordu. Irkçılık temellerine dayanılarak çıkarılmış bir yasaydı. Gandhi pasif direnişi gündeme getirdi. Kısa süre sonra, 13 Nisan'da Amritsar'da halktan 400 kişi öldürüldü, 2 bin kişi de yaralandı. Altın Tapınak'a girilip Sihler'in üzerine ateş açıldı. Pencap'ta sıkıyönetim ilan edildi. Tagore bir şeyler yapmak gerektiğine inanıyordu. Genel Vali Lord Chelmsford'a bir mektup yazarak Sir unvanını geri verip, Gandhi'ye destek oldu.

67 yaşında resim yapmaya başlamasıyla, kast ve emperyalist sistemlere karşıtlığı ve üstün yeteneğiyle dünyanın sayılı şairleri arasına girmiştir. 7 ağustos 1941'de doğduğu şehir Kalküta'da ölür.

[hazan]

Gitanjali- Tanrı'ya Adanmış Şiirler isimli kitabın ilk sayfasında kendisi ile ilgili yazıyı(bilgiyi) aktarayım ben de ve iki şiirini paylaşayım izninizle,(yine sahafta göz kırpmıştı bana ve almıştım kitabı..)

RABINDRANATH TAGORE


Rabındranath Tagore, 1861'de Kalküta'da, Bengal'in en saygın ailelerinden birinin on dördüncü çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası, Hindu reform hareketi, Brahmo Sarnaj'ın lideriydi. Evleri, Kalküta'daki kültürel, entelektüel hayatın odağıydı. Tagore, çocukluğunda ve gençliğinde özel hocalardan eğitim aldı. Erken yaşlarda şiir yazmaya başladı ve sonraki yıllarda yazdıkları hem kendi ülkesinde, hem de Avrupa'da fark edilmeye başladı. Eserlerinin çoğunu İngilizceye kendisi çevirdi. 1913'te Nobel Edebiyat ödülünü aldı. 1920-1930 arası Amerika'da, Avrupa'da ve Uzak Doğu'da konferanslar verdi, okuma turneleri yaptı. Bengladeş'te, Santiniketan'da bir kolej ve uluslar arası bir üniversite kurdu. 1919'da, İngiliz güçlerinin Amritsar'da yaptığı katliamı protesto etmek için, 1915'te kendisine verilmiş bulunan Kraliyet Şövalye unvanını iade etti. Mahatma Gandi'nin yakın dostuydu, fakat aktif politikadan uzak durdu. Yirmi dokuz oylumlu ciltten oluşan edebi mirası; altmış kadar şiir kitabını, Gora, Yurt ve Dünya; Veda Şarkısı gibi romanlarını, Postane, Kırmızı Zakkumlar, Kurban gibi tiyatro oyunlarını ve çeşitli konularda deneme kitaplarını içermektedir. Müzikle çocukluğundan beri içli dışlıydı. Bestelediği iki binin üstünde şarkı, hem Bengladeş'in, hem Hindistan'ın milli zenginliği ve övünç kaynağı oldu. Hayatının son yıllarında resim yapmaya başladı ve Moskova, Berlin; Paris, Londra ve New York'ta resim sergileri açtı. Uzun bir hastalık döneminden sonra, 1941'de Kalküta'da öldü.


Bazı sözlerine rastlardım ve ilgimi çekerdi benim de. Sahafta şiir kitabını görünce almak istemiştim bu yüzden..Alibaba'nın paylaştığı bilgiler ve bir süre önce okumaya başladığım elimdeki kitaptaki bilgi ve şiirleri doğrultusunda kendisini daha iyi tanımaya çalışıyorum ben de..Alibaba'nın deyimiyle "İnsanlığın maruz kaldığı muameleyi tüm çıplaklığıyla bize aktaran" bu değerli insanın aktardıkları insanlara ne derece tesir ediyor acaba diye düşünüyorum dünyamızın genel hal ve gidişatına bakarak..Yine de böyle değerli insanların var olmuşluğu mutluluk ve ümit verici.. Bıraktıkları eserlerin ilhamıyla ve aktardıklarıyla dokundukları ve dokunacakları bir çok yürek olduğuna inanmak istiyorum..Amaçladıkları, hedef edindikleri, ümit bağladıkları "insanlığa" kavuşur dünya kimbilir belki bir gün..(Ütopyam nasıl ama?..)

Tanrı'ya Adanmış Şiirler'inden,

LXIII

Daha önce tanımadığım dostlar kazandırdın bana.
Bana ait olmayan evlerde barındırdın beni.
uzağı yakın, yabancıyı kardeş kıldın bana.

Ama alıştığım barınağı bıraktığım zaman,
içim daralıyor, benim;
Yeninin içinde eskinin, onun içinde de
senin oturduğunu unutuyorum

Bu dünyada olsun, başka dünyalarda olsun,
Nereye alıp götürsen beni, hep sensin, hep sen,
Sonu olmayan hayatımda, gönlümü sevgi
ve neşe bağıyla
Yabancı olana bağlayan, hep o aynı yol arkadaşı...

İnsan seni tanıdığı zaman, artık hiç kimse yabancı,
hiç bir kapı da kapalı kalmıyor ona.
Ah, duamı kabul et ki, çok olanın oyununda
Hep tek olanın dokunuşundaki lütfu yitirmeyeyim!


CII

Seni tanıyorum diye,
Övünüyorum, insanların arasında.
Yaptığım her resimde,
Yazdığım her şiirde, insanlar,
senin suretini görüyorlar.
Ve bana gelip, gelip,
"Bu da kim?" diye sorup duruyorlar.

Onlara ne diyeyim, bilmiyorum.
"Doğrusu, söyleyemem," diyorum.
Beni kınıyorlar ve söylenerek
uzaklaşıyorlar benden.
Ve sen gülerek oturuyorsun orada.

Unutulmaz şarkılarımla anlatıyorum seni.
Sır fışkırıyor benim kalbimden.
"Şarkıların neyi anlatıyor?" diye
Gelip soruyorlar bana.

Bilemiyorum, onlara ne diyeceğimi.
"Kim bilebilir, şarkıların ne anlattığını?
diyorum.
Gülüyorlar ve söylenerek uzaklaşıyorlar
yanımdan.
Ve sen gülerek oturuyorsun orada.